Jacek Świdziński, laureat “Paszportu Polityki” 2023 będzie jednym z gości czwartej edycji Festiwalu Literackiego O’Czytani, organizowanego przez Polish Community Centre Biblary w Dublinie. W tym roku po raz pierwszy wydarzenie organizowane jest we współpracy z Trinity College.
Słuchasz właśnie podcastu Ladies Night Club. Twój przewodnik po świecie samopoznania i dobrego samopoczucia. Ja nazywam się Kasia Forrest. Ten podcast nagrywamy dla tych osób, dla których ważne jest dbanie o rozwój osobisty, zdrowie oraz sukces w każdej dziedzinie życia. Jeżeli chcesz mieć lepsze zrozumienie siebie, świata i innych. ludzi oraz poszerzyć swoje horyzonty, to ten podcast jest właśnie dla Ciebie. Razem ze mną w studiu jest moja koleżanka podcastowa Kasia Rajba.
KASIA RAJBA
Witam bardzo serdecznie. W każdym odcinku naszego podcastu dzielimy się z Tobą inspirującymi historiami, praktycznymi poradami i eksperckimi wskazówkami, które pomogą Ci zrealizować Twoje. Celem przygotuj się na przygodę, która obfitować będzie w mądre rady, inspirujące rozmowy i serdeczne wspieranie się w dążenie do spełnienia marzeń. Jesteśmy tutaj, by wspierać się nawzajem. Zacznijmy naszą wspólną przygodę teraz.
KASIA FOREST
Hej dziewczyny! Po długiej przerwie, bo to w sumie kilka miesięcy, witamy Was serdecznie w podcaście Ladies’ Night Club.
KASIA RAJBA
Witamy, witamy, po małej przerwie. Jesteśmy bardzo, bardzo szczęśliwe, dlatego że z nami w studiu dzisiaj Aneta Kubas. Witamy cię Aneta bardzo serdecznie, bardzo się cieszymy, że możemy powrócić tutaj i z tobą rozmawiać dzisiaj. Aneta Kubas, czyli szefowa Bibliary Polish Community Center i Library, czyli po prostu Polskiej Biblioteki w Dublinie. Aneta, witamy cię serdecznie, bardzo się cieszymy na dziś, dziękujemy za przyjęcie zaproszenia i proszę Ja wiem, że większość, chyba wszyscy Cię znają, ale może dla tych, co jakimś cudem Cię nie znają, jakbyś opowiedziała nam parę słów o sobie, kim jesteś, czym się zajmujesz.
ANETA KUBAS
O, na pewno jest wiele osób, które mnie nie znają. Witam Was, mam nadzieję, że to jest tak szerokie grono odbiorców, że mnóstwo ludzi mnie nie zna, ale już się przedstawiam. Nazywam się Aneta Kubas, w Irlandii jestem od 2005 roku. Od 2007 prowadzę Polską Bibliotekę Biblary. Zakładałam ją wspólnie z dwiema osobami: z Kamilą Okuniewską i Robertem Nowakiem. Na co dzień pracuję w Fundacji Barka.
KASIA FOREST
Czym dla ciebie jest Festiwal O’Czytani? Jakie są główne cele tegorocznej edycji?
ANETA KUBAS
Dla mnie ten festiwal to jest takie naprawdę dziecko, które powstało właśnie z tej już siedemnastoletniej działalności Biblary. Jest to na pewno najważniejsze wydarzenie kulturalne, które organizujemy. Dla mnie jest to osobiście taka okazja do rozwoju, i mojego, i jednocześnie właśnie tych osób, które pracują przy festiwalu, naszych gości, ale też uczestników. Jest to, myślę, prawdziwe święto polskości, polskiej literatury w Irlandii. To okazja do spotkań, do bycia na bieżąco z tym, co dzieje się i w kraju, w Polsce, i tutaj na miejscu w świecie literatury. W tym roku postanowiliśmy rozszerzyć naszą działalność, otworzyć się i zaprosiliśmy do współtworzenia Trinity College Dublin.
KASIA RAJBA
Jak wygląda organizacja takiego dużego wydarzenia od kuchni? Jakie są największe wyzwania przy organizacji – tym razem w dwóch lokalizacjach: w Trinity College i w Bibliary? Wyobrażam sobie, że to się wiąże z duzym stresem?
ANETA KUBAS
Na początku, wiadomo – było więcje tego stresu, z czasem jednak nabiera się tej pewności siebie, doświadczenia. Dla mnie to może nie jest stres, a raczej ekscytacja. Jeżeli jest jakiś stresik, to on tylko napędza do działania, w naszym zespole ma on taką właśnie siłę napędową. Atmosfera jest świetna, naprawdę mamy to zacięcie, chęć, dynamikę i energię do tej organizacji i jest to mnóstwo, mnóstwo radości przede wszystkim. Na pewno sporym wyzwaniem jest zbudowanie zespołu i teraz w tym roku mogę powiedzieć, że mamy naprawdę silny zespół i jestem z niego bardzo zadowolona, bardzo dobrze nam się pracuje, nadajemy na tych samych falach. Drugą kluczową sprawą jest program – taki, który zaciekawi jak najszersze grono odbiorców, ponieważ w Irlandii mamy bardzo różną naszą polonię i trzeba dotrzeć do różnych grup wiekowych, do różnych zainteresowań, a jednocześnie chcemy być festiwalem ambitnym i z tego jestem bardzo zadowolona, że co roku ten program jest dość ambitny.
Kolejnym wyzwaniem jest zsynchronizowanie oczywiście terminów – organizatorów, gości, dostepności lokali. Poza tym to jest sama przyjemność, naprawdę, mnóstwo ciekawych spotkań, nowych znajomości, inspiracji, Jest oto wydarzenie bardzo integrujące, konsolidujące środowisko.
KASIA FOREST
Aneta, no właśnie, każda edycja jest wyjątkowa, tak jak już wspomniałaś, i tegoroczna edycja, czwarta, również ma w swojej ofercie bardzo różnorodne wydarzenia – od warsztatów, poprzez spotkania autorskie, aż po panele dyskusyjne. Powiedz, która z zaplanowanych imprez towarzyszących festiwalowi Twoim zdaniem najbardziej jest oczekiwana przez uczestników?
ANETA KUBAS
Wiesz, to jest takie ciekawe pytanie i ciekawa odpowiedź mi się nasuwa, bo naprawdę ten festiwal jest bardzo równy, moim zdaniem. Naprawdę nie widzę słabszego i mocniejszego punktu w tym festiwalu. Do tej pory mieliśmy, chyba było bardziej tak, że były te mocniejsze i te takie bardziej niszowe, że tak powiem, punkty programu, a tutaj jednak jest tak, że każdy z elementów jest ciekawy, unikatowy i zainteresuje inne osoby. Myślę, że są osoby, które chętnie skorzystają z całego programu i z każdego elementu by coś wyniosły, a są takie, które przyjdą tylko na jedno wydarzenie. Mamy ofertę dla dzieci, dla młodzieży, dla dorosłych i rodzin. Zaplanowaliśmy warsztaty, zabawy z językiem polskim, spotkania autorskie, wycieczkę po Dublinie… Myślę, że każdy z tych elementów jest unikatowy, ale te wszystkie rzeczy tworzą taką jedną ciekawą bardzo całość.
KASIA RAJBA
Tak, muszę przyznać, że jestem bardzo zaciekawiona, bo też nawet niektórych elementów jeszcze sobie nie mogę wyobrazić, na czym polegą i to jest bardzo intrygujące Osobiście nie mogę się doczekać tego wydarzenia, żeby właśnie zobaczyć, o co chodzi, jak to jest.
Chciała na chwilkę wrócić do współpracy z Trinity College. Czy mógłabyś powiedzieć coś więcej o tej współpracy i czy może płyną z tego jakieś korzyści?
ANETA KUBAS
Przede wszystkim bardzo, bardzo się cieszę, że nasza propozycja została przyjęta. To dla nas wielki zaszczyt. Przyznam, że to było takie moje ciche marzenie. Myślę, że te trzy edycje, które już się odbyły zbudowały zaufanie do Biblary, do tego, że my wiemy, co robimy, że jest zainteresowanie tym wydarzeniem. Krzysztof Rowiński, wykładowca Trinity College, podchwycił od razu ten pomysł. Krzysztof jest wielkim pasjonatem polskiej literatury i promuje ją tutaj, wykładając język polski na Trinity College. Krzysztof Rowiński jest adiunktem profesora Thomasa Brauna na polonistyce w Trinity College. Jest to dla nas wielki autorytet i wielkie wsparcie festiwalu.
Ta współpraca dała nam większą dostępność naszego festiwalu, ponieważ jesteśmy w dwóch lokalizacjach, na Inchicore i w centrum, w Trinity.
W tym roku dołączyła do nas także Agnieszka Matys-Follis z Post Primary Languages Ireland, która przeprowadzi część warsztatów. Agnieszka była przez wiele lat dyrektorką polskiej szkoły w Dublinie, jest doświadczonym pedagogiem. W naszym gronie od samego początku jest Hanna Dąbrowska, socjolog, sekretarz zarządu Biblary.
W tym roku dołączyła do nas Aga Grandowicz, wspaniała ilustratorka i graficzka.
KASIA FOREST
Według jakiego klucza wybierani są goście i co wnosi obecność gwiazd do festiwalu, jak to wpływają na atmosferę i na cały proces organizacyjny?
ANETA KUBAS
My tutaj w Irlandii jesteśmy trochę odcięci od bezpośredniego kontaktu z polskimi pisarzami, ze spotkaniami autorskimi, ze światem literackim i tę lukę staramy się wypełniać. Jacek Świdziński to gość specjalny tegorocznej edycji. Jestem bardzo zadowolona i podekscytowana, że będzie naszym gościem, że przyjął zaproszenie. Pisarz na co dzień pracuje w Bibliotece Narodowej, z wykształcenia jest kulturoznawca. Mimo że jest jeszcze dość młodym twórcą, to ma już na swoim koncie wiele nagród, w tym uwieńczenie – Paszport Polityki z ubiegłego roku. Jest on twórcą komiksów i też w Bibliotece Narodowej pracuje w dziale komiksów.
Naszym gościem jest w tym roku również Agata Bizuk, która weźmie udział w spotkaniu autorskim, a także poprowadzi warsztaty kreatywnego pisania.
KASIA RAJBA
A ja tak cały czas myślę jeszcze o tych warsztatach – nie ukrywam, bo w programie są takie nowatorskie elementy, jak poetycki recycling czy “Pstryk!” – warsztaty multisensoryczne dla dzieci. Czy możesz opowiedzieć nieco więcej o tych zajęciach, oraz o tym, jak ważne jest dla organizatorów, i dla odbiorców wprowadzanie tych nowych, kreatywnych form uczestnictwa w literaturze?
ANETA KUBAS
Tak jak mówiłam, zależy nam na tym, żeby docierać do jak najszerszej rzeszy odbiorców. i też, żeby zachęcać te osoby, które może jeszcze nie były u nas nigdy w bibliotece, może nie były nigdy na festiwalu, nigdy nie słyszały o Biblary, żeby do nas przychodziły, żeby jak najwięcej z tego korzystały. Warsztaty “Pstryk!” to zajęcia interaktywne z muzyką na żywo, dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, które poprowadzi Kasia Eliasz – piosenkarka i muzyk. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z instrumentami, dźwiękami, poszerzać swoją wyobraźnię. Twórczyni czerpie inspiracje z polskiego folkloru, z baśni polskich, do tego dochodzą onomatopeje, czyli różne wyrazy dźwiękonaśladowcze, które dzieci poznają. Poza tym, uczą pracy zespołowej, wyrażania siebie, interakcji,
Zajecia Agnieszki Matys-Foley: Poetycki recycling są przeznaczone dla osób zainteresowanych zabawą słowem, rozwijaniem siebie, odkrywaniem w sobie nowych umiejętności. Agnieszka poprowadzi też Literacki table quiz – myślę, że to jest znana i lubiana zabawa – quiz z literatury polskiej. Uczestnicy będą mieli okazję sprawdzić swoją wiedzę; na pewno będzie dużo śmiechu, dużo zabawy, no i będą nagrody – także zachęcam bardzo, bardzo mocno do udziału w tych zajęciach.
KASIA FOREST
Świetnie, Aneta, to w takim razie przejdźmy do kolejnych punktów programu – jak na przykład panel na temat zaangażowania politycznego Polonii oraz o tłumaczeniach. Czego możemy się spodziewać?
ANETA KUBAS
Zależy, żeby festiwal pokazywał różne aspekty życia i proponował różne tematy. Mamy tutaj dowolność, nikt nas nie ogranicza, to jest nasz autorski projekt. I też nie robimy tak, że każda edycja ma jakiś swój konkretny temat, czy jakiś podtytuł. Dlatego to, co akurat w danym roku nas zaciekawiło to staramy się pokazywać. Akurat przyczynkiem do tego panelu było wydanie książki “Polacy w Irlandii. Transnarodowe społeczności w dobie migracji poakcesyjnych” – efektu badań naukowych nad migracją, nad Polonią w Irlandii i naszym zaangażowaniem politycznym. Gościem specjalnym tego panelu będzie doktor Dominika Pszczółkowska, jedna z autorek tej książki, a na co dzień adiunkt w Ośrodku Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego.
Mamy jeszcze dwoje gości z Polski: Agę Zano, tłumaczkę języka angielskiego oraz Krzysztofa Umińskiego, tłumacza literatury anglojęzycznej i francuskojęzycznej.
KASIA RAJBA
Niedziela, 12 maja, to z kolei dzień poświęcony twórcom polonijnym. Jakie znaczenie dla festiwalu ma promocja polskich autorów mieszkających w Irlandii?
ANETA KUBAS
Przede wszystkim myślę, że wiele osób może być zaskoczonych tym, jak wielu rodaków na Zielonej Wyspie Polaków pisze i wydaje książki. To jest naprawdę duża liczba. W ubiegłym roku w Polonijnych Targach Książki wzięło udział około 20 twórców. Jest bardzo ważne żeby te osoby pokazywać i promować.
Targi wyglądają tak, że po prostu pisarze mają swoje stoiska i tam można na nich podejść, porozmawiać, obejrzeć książki, zrobić sobie wspólne zdjęcie, wziąć autograf. Nadal przyjmujemy zgłoszenia twórców. Udział jest bezpłatny, wystarczy napisać e-mail na biblary@gmail.com, podać swoje dane i krótkie bio. Zapewniamy stolik i krzesło, resztę sobie można zaaranżować według swoich potrzeb. To jest dla mnie bardzo ważne, bo mam wrażenie, że te osoby mają mało okazji do tego, żeby się zaprezentować, są mało tutaj promowane, powiedziałabym, że prawie wcale. Każdy z tych twórców, chyba mam wrażenie, musi zadbać sam o swoją promocję. Jest to bardzo trudne, żeby się wybić, żeby uzyskać sukces w świecie literackim, także staramy się dać taką możliwość i naprawdę serdecznie zapraszam. Każdy, kto chce się zgłosić, wystarczy, żeby napisał e-mail i zapraszamy – będzie dla niego miejsce.
KASIA FOREST
Wspaniale, Aneta, myślę, że festiwal to właśnie jest taka przestrzeń, takie miejsce, żeby zaistnieć. Także, kochani, jeżeli piszecie, to zapraszamy, bo naprawdę Festiwal Literacki O’Czytani to jest miejsce, gdzie powinniście być. To już czwarta edycja i dlatego mam nadzieję, że te festiwale będą się rozwijać, będzie ich coraz więcej i właśnie chciałam cię zapytać o plany na przyszłość.
ANETA KUBAS
No tak, oczywiście, na pewno będziemy robili wszystko, żeby ten festiwal się odbywał co roku. Mam nadzieję, że będzie on trwał. Na pewno będziemy szli w kierunku współpracy z innymi instytucjami. Naszym celem jest łączyć ludzi, żeby się poznawali, żeby się inspirowali nawzajem. Dla mnie to jest niesamowite, jak z niczego tworzy się coś nowego. Jak ci ludzie się spotykają, my się spotykamy i od pomysłu do pomysłu powstaje coś fantastycznego. Myślę, że będziemy szli także w kierunku dodania elementów irlandzkich. Dla mnie jest bardzo ważne, żeby promować polską literaturę i polski język tutaj, jest to absolutnie kluczowe, dlatego że tego jest po prostu mało, ale jednak jesteśmy w Irlandii, nie jesteśmy oderwani. Stąd w tym roku zaproszenie Trinity College i na pewno w przyszłości będiemy tych elementów irtlandzkich ddwać więcej.
Będzie to piąty, więc jubileuszowy festiwal, więc na pewno też coś będzie specjalnego. Na pewno będą fantastyczni goście, ponieważ już mamy kilku pisarzy – naprawdę z najwyższej półki – którzy są zainteresowani i chcą przyjechać, jest kwestia naprawdę tylko uzgodnienia terminów. Pozytywne jest to, że pisarze chcą tu przyjeżdżać, ponieważ słyszą, kto już u nas był – może przypomnę – mieliśmy Wojtka Chmielarza, mieliśmy Kubę Żulczyka, a w ubiegłym roku Dorotę Masłowską i dwukrotnie już Ewę Wojdyłło. To wspaniałe nazwiska, które po prostu otwierają kolejne drzwi.
KASIA RAJBA
Co chciałabyś, aby uczestnicy zabrali ze sobą po zakończeniu festiwalu? Jakie wrażenia i doświadczenia? Co według ciebie byłoby najbardziej wartościowe?
ANETA KUBAS
Chciałabym, żebyśmy się czuli dumni ze swojego pochodzenia, ze swojego języka, żebyśmy mieli świadomość, jakie to jest bogactwo, nasz język polski. Jaka to jest bogata kultura. Na pewno też nowe znajomości, nowe kontakty. Dla wielu uczestników nasz festiwal jest okazją do spotkania się z niektórymi osobami tylko raz do roku.
Na pewno festiwalowicze wyniosą większą znajomość polskiej literatury, nowinek, tego, co się dzieje aktualnie na rynku. To także okazja do podniesienia swojego poczucia wartości, poznania siebie z nowej strony, z jakichś innych, nowych zainteresowań, cech, który do tej pory nie znaliśmy oraz talentów. Naszym celem jest też łączenie pokoleń – w naszych wydarzeniach mogą uczestniczyć zarówna babcia, jak i córka, i wnuczek. i to jest mnóstwo okazji do wspólnej zabawy i też do dowiedzenia się czegoś nowego i obcowania z kulturą wyższą.
Oczywiście w Irlandii odbywają się różne bardzo wartościowe wydarzenia, jednak to, co jest w języku polskim, bardziej dociera do naszej duszy, do naszego serca. To jest nasze dziedzictwo i po prostu ono bardziej do nas dociera.
Podczas O’Czytanych będzie można także zdobyć nową wiedzę też na temat Irlandii – dzięki, wycieczce, o której jeszcze o niej nie wspomniałyśmy. 19 maja, w niedzielę, odbędzie się Literacki spacer po Dublinie. To będą cztery godziny poznawania irlandzkiej literatury i Dublina. Poprowadzi ją Sinead Butler, która mówi po polsku – studiowała w Krakowie i jest wielką pasjonatką i polskiej, i irlandzkiej kultury.
Mam nadzieję, że każdy wyniesie z tego festiwalu coś dla siebie – a przede wszystkim apetyt na więcej, na przyszłe edycje.
KASIA FOREST
Na zakończenie naszej rozmowy chciałabym zapytać, jak znaleźć informacje o festiwalu w sieci?
ANETA KUBAS
Przede wszystkim warto zajrzeć na naszego Facebooka Biblary – tam są linki do wszystkich wydarzeń i do biletów: https://www.facebook.com/events/1085541689379685?ref=newsfeed. Jesteśmy też na Eventbrite: https://www.eventbrite.ie/e/iv-festiwal-literacki-oczytani-tickets-875512029047?aff=ebdssbdestsearch. Ja bardzo dziękuję za zaproszenie, dziękuję, że Hello Irlandia jest znowu naszym patronem, że wspiera nas jak co roku.
KASIA FOREST
W linkach można znaleźć informacje o festiwalu oraz o różnego innego typu wydarzeniach tutaj w Irlandii. Zapraszamy, korzystajcie z tej oferty festiwalowej, bo warto. I do zobaczenia na festiwalu!
ANETA KUBAS
Do zobaczenia.
KASIA RAJBA
Do zobaczenia.
(Zapis wywiadu dla HelloIrlandia.ie, wyemitowany 16.04.2024: https://www.youtube.com/watch?v=0y27C3MCYUA&ab_channel=LadiesNightsTV)
Leave a Reply